جلد اول این مجموعه مربوط به مباحث معرفت‌شناسی است. علت انتخاب این موضوع به عنوان محتوای اولین جلد و اهداف آموزشی آن در کتاب معلم به تفصیل آمده است. این جلد دارای هشت درس است. برخی از مباحث آن فقط مقدمه‌ای است برای مباحث جلدهای بعدی (همچون مباحث علم حضوری و حصولی، تصور و تصدیق و…) و برخی از آن مباحثی است که به صورت مستقیم در تربیت اثرگذار است و اساس آن از بین بردن ریشه‌های شکاکیت و حس گرایی و آموزش روش استفاده صحیح از منابع علمی و در امان ماندن از مغالطات است.
درسهای این جلد کوتاه‌تر و آسان‌تر از جلدهای بعدی است تا دانش‌آموز در شروع مباحث احساس خستگی ننماید. در شرایط مناسب باید هر درس در روش تدریس یک سویه در چهل و پنج دقیقه و در روش کارگاهی در یک ساعت و ربع به راحتی قابل تدریس باشد.
سه درس آخر که مربوط به مغالطات است آسان‌تر بوده و از اولویت کمتری نیز برخوردار میباشد و لذا در صورت کمبود وقت می تواند به خود دانش آموزان سپرده شود تا به صورت خودخوان آن را مطالعه نمایند.